Cukrzyca u kota - co to właściwie jest?
Cukrzyca u kota to choroba metaboliczna, polegająca na nieprawidłowym przetwarzaniu glukozy w organizmie zwierzęcia. Jest to dość powszechna dolegliwość u kotów, szczególnie w średnim i starszym wieku. Podobnie jak u ludzi, cukrzyca u kotów prowadzi do podwyższonego poziomu glukozy we krwi, co może skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi, jeśli nie jest odpowiednio leczona. Warto zaznaczyć, że mimo podobieństw, cukrzyca u kotów nie jest identyczna z cukrzycą występującą u ludzi.
Rodzaje cukrzycy u kota
Istnieją dwa główne rodzaje cukrzycy u kotów:
Cukrzyca u kotów typu 1
Cukrzyca insulinozależna, związana z brakiem produkcji insuliny przez organizm. W tym przypadku trzustka kota nie jest w stanie wytwarzać wystarczającej ilości insuliny, co prowadzi do podwyższenia poziomu glukozy we krwi.
Cukrzyca u kotów typu 2
Cukrzyca nsulinoniezależna, wynikająca z niewłaściwej reakcji organizmu na wytwarzaną insulinę. Mimo że trzustka produkuje insulinę, komórki organizmu kota nie potrafią jej efektywnie wykorzystać. U kotów najczęściej występuje cukrzyca typu 2, która charakteryzuje się insulinoopornością z koniecznością stosowania insuliny.
Przyczyny cukrzycy u kota
Cukrzyca u kota winikać może z nieprawidłowej pracy trzustki, która produkuje niedostateczną ilość insuliny. W efekcie dochodzi do niekontrolowanego, przewlekłego wzrostu stężenia glukozy we krwi, w wyniku którego mogą pojawić się objawy cukrzycy. Najczęściej cukrzyca u kota pojawia się w wyniku insulinooporności, prowadzącej do wtórnego niedoboru insuliny (jest to odpowiednik ludzkiej cukrzycy typu II). Bardzo rzadko zwierzę choruje na skutek pierwotnego niedoboru insuliny. Nieleczona cukrzyca u kota z czasem może prowadzić do rozwoju innych, znacznie poważniejszych dolegliwości, dlatego w myśl zasady, że lepiej zapobiegać niż leczyć, warto dbać o regularne badania profilaktyczne.
Tym, co sprzyja rozwojowi cukrzycy jest przede wszystkim otyłość u kota i niewłaściwa dieta. Zbyt duży udział węglowodanów oraz niska aktywność i nadmiar tkanki tłuszczowej powodują upośledzenie pracy trzustki, a z czasem – rozwój cukrzycy. Nie bez znaczenia są także uwarunkowania genetyczne (schorzenie to często dotyczy kotów rasy birmańskiej i syjamskiej) oraz choroby takie jak niedoczynność tarczycy, nowotwory czy stany zapalne trzustki. Rozwojowi cukrzycy u kota sprzyja także przyjmowanie leków hamujących ruję oraz sterydów, dlatego nie zaleca się podawania ich bez wyraźnej przyczyny.
Objawy cukrzycy u kota
Niestety, cukrzyca u kota, jako choroba przewlekła, rzadko daje spektakularne objawy. Bardzo łatwo jest przeoczyć większość dolegliwości. Tym bardziej, że koty są prawdziwymi mistrzami w ukrywaniu choroby. Najczęściej obserwowanym objawem cukrzycy u kotów jest zwiększone pragnienie oraz wzmożone oddawanie moczu. Wiele kotów z cukrzycą spożywa ogromne ilości wody, podczas gdy zdrowe mruczki raczej rzadko zaglądają do miski z wodą.
Niektóre koty z powodu cukrzycy stają się mniej chętne do zabawy i bardziej apatyczne. Mają suchą, matową sierść oraz wzmożone łaknienie. Alarmującym sygnałem dla właścicieli powinna być otyłość, która może prowadzić do rozwoju cukrzycy. Nieprawidłowa masa ciała powinna skłonić opiekunów do wizyty u lekarza weterynarii oraz wprowadzeniu diety u czworonoga.
Czym grozi nieleczona cukrzyca u kota?
Ze względu na brak specyficznych objawów, rozwój cukrzycy może pozostać przez długi czas niezauważony przez właścicieli czworonoga. Nieleczona cukrzyca u kota może doprowadzić do rozwoju znacznie poważniejszych chorób. Wiele futrzaków zmagających się z cukrzycą ma problemy okulistyczne, wynikające z uszkodzenia siatkówki oka. Często dochodzi również do infekcji pęcherza moczowego oraz chorób skóry i pojawienia się kwasicy ketonowej. Długo ignorowana cukrzyca u kota może prowadzić także do stłuszczenia wątroby oraz problemów neurologicznych takich jak osłabienie odruchów, spadek masy mięśniowej czy nieprawidłowa korektura.
Jak wygląda leczenie cukrzycy u kota?
Warto zdać sobie sprawę z tego, że cukrzyca jest chorobą nieuleczalną. Leczenie polega jedynie na ustabilizowaniu poziomu glukozy we krwi, by uniknąć wahań stężenia i pojawiania się hiper- lub hipoglikemii. Na początku stabilizuje się stan ogólny zwierzęcia, z użyciem kroplówek oraz wprowadza insulinoterapię. Wymaga to od właściciela regularnego badania poziomu glukozy i podawania zastrzyków z insuliną.
Niemniej ważnym aspektem leczenia cukrzycy jest zmiana nawyków zwierzęcia. Bardzo istotne jest zwłaszcza modyfikacja diety czworonoga, ale także regularna aktywność fizyczna oraz kontrola masy ciała.
Cukrzyca u kota a dieta
Jak powinna wyglądać dieta kota z cukrzycą? Przede wszystkim należy zadbać o to, by karma, którą dostaje zwierzę zawierała jak najmniejszą ilość węglowodanów w suchej masie. Należy całkowicie odstawić karmę suchą na rzecz posiłków mokrych opartych w znacznej mierze na mięsie i produktach odzwierzęcych. Dobrym pomysłem może być także przejście na dietę BARF, jednak wymaga to zgłębienia wiedzy na temat komponowania posiłków samodzielnie lub wizyty u zwierzęcego dietetyka, który specjalizuje się w tego typu karmieniu.
Częstym błędem jest kupowanie kotu z cukrzycą karmy dedykowanej tej chorobie. Niestety, ze względu na niedoskonałość wytycznych dla diet leczniczych, są to przeważnie karmy suche, zawierające dużą ilość węglowodanów. Znacznie lepszym wyborem jest sięgnięcie po karmę mokrą pozbawioną dodatku węglowodanów oraz zawierającą niską lub średnią zawartość tłuszczu.[1]
Bardzo ważnym aspektem u kotów z cukrzycą jest również regularność posiłków. Powinny być one podawane mniej więcej o tej samej porze. Zaleca się, by kot dostawał minimum cztery posiłki dziennie o stałych godzinach. Należy unikać podawania różnego rodzaju smakołyków pomiędzy posiłkami. Ważne również, by zwierzę miało stały dostęp do świeżej wody, ze względu na wzmożone pragnienie.
Jak zapobiegać cukrzycy u kota?
W większości przypadków można łatwo uniknąć rozwoju choroby. Zapobieganie cukrzycy u kota polega przede wszystkim na prawidłowym żywieniu, opartym o wysokomięsne karmy mokre oraz dbaniu o utrzymanie prawidłowej masy ciała. Ważne jest również prowadzenie regularnych badań profilaktycznych, które pozwolą szybko wyłapać wszelkie nieprawidłowości i wdrożyć odpowiednie zmiany zanim dojdzie do rozwoju cukrzycy.
[1] A. Cholewiak Góralczyk, Postępowanie dietetyczne u kotów z cukrzycą, Animal Expert, nr 20 (listopad 2020)
