Czy psy uśmiechają się do nas?

Udostępnij

Wiele osób nurtuje to pytanie – czy psy się uśmiechają? W końcu patrząc na rozluźniony, rozdziawiony pysk naszego pupila, ciężko nie odnieść wrażenia, że się do nas uśmiecha. Jak to wygląda z punktu widzenia behawiorystów?

Problem antropomorfizacji

Niestety, przelewając uczucia na nasze psy często wpadamy w pułapkę antropomorfizacji. Zdarza się, że doszukujemy się w psach ludzkich cech i zachowań, przez co mamy problem z realną interpretacją emocji i sygnałów, które wysyła nam nasz pupil.

Bardzo często, widząc zrelaksowany, otwarty pysk naszego czworonoga interpretujemy go jako uśmiech. Faktycznie, taki rodzaj mimiki zwykle pojawia się w okolicznościach, które dla psa są jednoznacznie pozytywne. Kiedy pies dobrze się czuje, ma ochotę do zabawy i jest rozluźniony często rozdziawia pysk w „uśmiechu”, unosząc kąciki warg i wysuwając język. Czy można to interpretować jako „psi uśmiech”? Nie do końca. Mając na względzie naszą skłonność do nadawania cech ludzkich zwierzętom, warto zachować ostrożność.

Naukowcy nie interpretują takiego zachowania jednoznacznie jako uśmiechu, a jako przejaw zrelaksowania. [1] W badaniach wykorzystano technikę FACS (Facial Action Coding System), by zbadać oraz porównać mimikę psów i ludzi w odpowiedzi na konkretne bodźce emocjonalne. Choć psy, podobnie jak ludzie wykazywały charakterystyczną mimikę w reakcji na bodziec, ruchy pyska nie były takie same jak u ludzi w porównywalnych stanach emocjonalnych.

uśmiechnięty piesek

Jak pies wyraża szczęście?

Jak w takim razie rozpoznać, że pies jest szczęśliwy? Zwierzęta te wyrażają pozytywne emocje na wiele różnych sposobów. Sygnały szczęścia można obserwować w zrelaksowanym ciele zwierzęcia, rozluźnionym pysku oraz „miękkich” oczach i uszach. Wskazówką może być także lekko zwisający ogon.

Warto zachować jednak ostrożność przy interpretacji intensywnego merdania ogonem. Większość osób jednoznacznie ocenia ten sygnał jako objaw radości, ponieważ utarło się, że pies merdający ogonem jest szczęśliwy. Nie jest to jednak do końca prawda – ruchy ogonem mogą wyrażać szereg różnych emocji i komunikatów, w tym także poczucie zagrożenia, uległość, niepokój, pewność siebie (a także jej brak) i wiele innych. Co więcej – merdający ogon może być również zwiastunem ataku, wyrażając nadmierne pobudzenie lub lęk. W takim wypadku lepiej nie generalizować, interpretując machający ogon jako przejaw pozytywnych emocji, a skupić się na innych sygnałach wysyłanych przez psa.

roześmiany piesek

Uśmiech z zębami na wierzchu

Pokazywanie zębów przez psy zwykle jednoznacznie kojarzy się nam z sygnałem grożącym i przejawem agresji u psa. Nie zawsze jest to jednak prawda – czasem pies może pokazywać zęby chcąc zakomunikować uległość. Taki „uśmiech” ma za zadanie uspokojenie innego psa lub człowieka i przekazanie informacji o dobrych zamiarach. Niestety, często jest przez właścicieli interpretowany błędnie, jako komunikat grożący, co skutkuje brakiem zrozumienia. Taka sytuacja pojawia się między innymi we wstępie książki Stanley’a Corena „Jak rozmawiać z psem”: właściciele chcąc oddać psa z powodu agresji, nie zdawali sobie sprawy, że jego szczerzenie zębów w rzeczywistości wyraża całkowitą uległość.

Tego rodzaju „uśmiech” można zauważyć zwykle w sytuacji, gdy opiekun beszta czworonoga za coś, co zrobił pod jego nieobecność. Pies nie rozumiejąc reakcji właściciela, stara się go uspokoić prezentując szereg różnych komunikatów – kładąc się na grzbiecie, odsłaniając brzuch, mrużąc oczy i prezentując zęby w specyficznym „uśmiechu”.

Odpowiadając na pytanie zawarte w tytule – nie możemy jednoznacznie stwierdzić, czy rozluźniony pysk psa powinniśmy traktować jako uśmiech. Najlepszym rozwiązaniem w relacjach z psem jest unikanie antropomorfizacji i skupienie się na interpretacji psiego języka i sygnałów, jakie wysyła z pomocą mowy ciała. Dzięki temu będziemy mogli jeszcze lepiej zrozumieć emocje naszego czworonoga i poprawić naszą relację.

Zobacz również: Czy psy bywają zazdrosne?

[1] Link do badań: https://www.nature.com/articles/s41598-017-15091-4

Udostępnij