Zakup rasowego psa lub kota może być nie lada wyzwaniem dla osoby, która nie orientuje się w temacie hodowli. Czasem bardzo łatwo można wpaść w pułapkę i kupić zwierzę z niepewnego źródła, wspierając tym samym pseudohodowlę. Jak wygląda pseudohodowla? W jaki sposób rozpoznać dobrą hodowlę? Gdzie zgłosić nielegalną hodowlę psów i kotów? Dowiedz się wszystkiego, zanim kupisz czworonoga!
Pseudohodowla - co to jest?
Pseudohodowla to termin, którego używa się do określenia działalności osób masowo rozmnażających zwierzęta, często nierasowe i w typie rasy, kierując się wyłącznie chęcią zysku. Najczęściej określenie to dotyczy nielegalnych hodowli psów i kotów, jednak zjawisko pseudohodowli może występować w przypadku każdego zwierzęcia.
Warto rozróżnić dwa typy pseudohodowli, które mogą się ze sobą przenikać. W pierwszym przypadku jest to niezgodna z prawem hodowla psów lub kotów nierasowych, bez potwierdzonego pochodzenia nastawiona przede wszystkim na zysk ze sprzedaży zwierząt.
Drugi typ pseudohodowli może dotyczyć miejsc zarejestrowanych zgodnie z prawem, jednak sposób chowu zwierząt jest niezgodny z ich dobrostanem. Zwierzęta często trzymane są w zbyt małych klatkach, załatwiają się pod siebie, nie mają odpowiedniej opieki weterynaryjnej, są lękliwe, mają problemy behawioralne, a ich potrzeby nie są w żaden sposób realizowane.
Hodowla a pseudohodowla w świetle prawa
Kwestię legalnej hodowli psów i kotów w Polsce reguluje ustawa z dnia 16 września 2011 r. (Dz.U. z 2011 r. nr 230, poz. 1373). Zgodnie z wprowadzonymi wówczas zmianami w Polsce zabrania się rozmnażania w celach handlowych psów i kotów poza hodowlami należącymi do ogólnokrajowych organizacji społecznych, których statutowym celem jest działalność związana z hodowlą rasowych psów i kotów. W przypadku złamania tego zakazu osobie grozi kara aresztu lub grzywny. Istnieje także możliwość przepadku zwierząt i mienia, a także orzeczenie nawiązki w wysokości do tysiąca złotych na cel związany z ochroną zwierząt.
Choć w teorii zapisy te rozwiązały problem pseudohodowli kotów i psów, w rzeczywistości bardzo skomplikowały proces weryfikacji hodowli. Legalne stowarzyszenie zrzeszające hodowle psów i kotów może założyć każdy, a hodowle zrzeszone w takiej organizacji nie muszą spełniać żadnych określonych standardów. W praktyce więc legalna hodowla kotów i psów może zajmować się sprzedażą zwierząt całkowicie niezgodnych ze wzorcem danej rasy.
Jak sprawdzić, czy hodowla jest legalna?
Aby mieć pewność, że nie natknęliśmy się na pseudohodowlę psów lub kotów, powinniśmy przede wszystkim zweryfikować jej legalność. Jak to zrobić? Najpierw musimy dowiedzieć się, w jakiej organizacji jest zrzeszona dana hodowla, a następnie skontaktować się z daną organizacją, by potwierdzić, czy hodowla pod danym przydomkiem znajduje się w ich rejestrze. W przypadku hodowli psów, należącej do Związku Kynologicznego w Polsce, należy dowiedzieć się, do którego oddziału terenowego należy hodowca i zweryfikować to bezpośrednio w oddziale.
W przypadku hodowli kotów sprawa jest bardziej skomplikowana, ponieważ dobrej jakości hodowle najczęściej zrzeszone są w klubach, które należą do stowarzyszeń podlegających pod jedną z trzech organizacji należących do światowego stowarzyszenia World Cat Congress (WCC): WCF (World Cat Federation), FIFe (Federation Internationale Feline, której przedstawicielem w Polsce jest FPL - Felis Polonia) i TICA (The International Cat Association). Znając klub, do którego należy hodowla, powinniśmy zweryfikować jego przynależność oraz sprawdzić, czy podlega on pod którąś z tych organizacji
Oczywiście, legalność hodowli to nie wszystko. Pseudohodowle psów i kotów często działają legalnie i należą do stowarzyszenia. W wielu organizacjach uprawnienia hodowlane zdobywa się na podstawie deklaracji rasy zwierzęcia przez właściciela. Nikt tego nie weryfikuje, ani nie sprawdza faktycznego rodowodu psa czy kota. W efekcie może zdarzyć się, że adoptowany pies lub kot o nieznanym pochodzeniu zostanie zarejestrowany w stowarzyszeniu jako zwierzę konkretnej rasy wyłącznie na podstawie oświadczenia opiekuna.
Dlatego, jeśli zależy nam na tym, by nasz pupil faktycznie był rasowy i zgodny ze wzorcem rasy, a jego pochodzenie było w pełni udokumentowane, powinniśmy weryfikować czy organizacja, do której należy hodowla, jest członkiem międzynarodowych stowarzyszeń (jak FCI u psów czy WCC u kotów) oraz czy posiada wielopokoleniowy spis rodowodów. Warto zweryfikować też na jakiej podstawie wydawane są uprawnienia hodowlane w danej organizacji. Przy wyborze hodowli dobrze jest sprawdzić również kwestie takie jak badania rodziców i dalszych przodków, a także ich charakter i ewentualne osiągnięcia.
Więcej na temat tego, jak wybrać dobrą hodowlę przeczytasz artykule: Jak kupić szczenię od renomowanego hodowcy?
Zgłoszenie pseudohodowli - co można zrobić?
Jeśli mamy podejrzenie, że w danym miejscu znajduje się pseudohodowla kotów lub psów, powinniśmy niezwłocznie zgłosić to odpowiednim organom. Bez względu na to, czy hodowca działa legalnie i jest zrzeszona w stowarzyszeniu, czy omija prawo i sprzedaje zwierzęta niezgodnie z ustawą, jeśli tylko dobrostan zwierząt jest zagrożony, konieczna jest interwencja. Do kogo powinniśmy zgłosić pseudohodowlę psów lub kotów?
Pierwszym adresem, pod który warto się zgłosić, jest Powiatowy Inspektorat Weterynarii działający na danym terenie. To oni mają uprawnienia do przeprowadzenia konkretnych kontroli i nałożenia kary na pseudohodowcę. Oprócz tego, warto poinformować o tym fakcie również lokalne organizacje prozwierzęce i fundacje zajmujące się pomocą psom lub kotom konkretnej rasy. Im więcej osób poinformujemy, tym większa szansa na sprawną i skuteczną interwencję. Gdy mamy do czynienia z nielegalną pseudohodowlą psów lub kotów powinniśmy zawiadomić również policję.
Jak założyć legalną hodowlę?
Jeśli marzymy o założeniu legalnej hodowli kotów lub psów powinniśmy odpowiednio się do tego przygotować. Co zrobić, żeby nie być pseudohodowlą i zadbać o wysoką jakość hodowli?
Przede wszystkim należy wybrać odpowiednią organizację, najlepiej zrzeszoną w międzynarodowym stowarzyszeniu i prowadzącą wielopokoleniowe księgi rodowodowe. Następnie należy dowiedzieć się, jakie wymogi powinien spełnić pies lub kot hodowlany w danym związku, zakupić zwierzę do hodowli i w odpowiednim momencie wyrobić uprawnienia (np. na podstawie wystaw, przeglądu hodowlanego oraz konkretnych badań), a także zarejestrować przydomek hodowlany.
Po znalezieniu reproduktora, który spełnia wymagania organizacji, należy wypełnić wszelkie formalności i zorganizować krycie. Oprócz tego warto zadbać o to, by zarówno samica, jak i samiec byli odpowiednio dobrani zarówno pod kątem eksterierowym, jak i charakteru oraz posiadali niezbędne badania pod kątem dysplazji, chorób serca, oczu, chorób genetycznych i innych dolegliwości typowych dla danej rasy. Zwierzęta w hodowli powinny mieć zapewnione odpowiednie warunki, właściwe żywienie, opiekę weterynaryjną oraz możliwość prawidłowej socjalizacji.
Czytaj także: Jak funkcjonują schroniska dla zwierząt?
