O nosówce u psów mówi się najczęściej w przypadku szczeniaków, jednak może ona dotknąć również starsze zwierzęta. Jakie są przyczyny tej choroby? Jak rozpoznać pierwsze objawy nosówki u psa? Czy ta choroba jest niebezpieczna również dla ludzi i innych gatunków? Jak wygląda jej leczenie i czy można jej zapobiegać? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w tym artykule.
Czym jest nosówka u psów?
Nosówka u psa jest chorobą zakaźną, wywołaną przez wirus nosówki psów (canine distemper virus - CDV). Jest szczególnie niebezpieczna dla szczeniąt, u których zachorowanie może skończyć się nawet śmiercią lub trwałymi zmianami w układzie nerwowym. Wirus nosówki jest rozpowszechniony na całym świecie i bardzo łatwo szerzy się pomiędzy wszystkimi psowatymi.
Postaci nosówki u psów
Nosówka może przyjmować różne postaci, w zależności od tego, jaki układ zostanie objęty procesem chorobowym. Wyróżnić można:
- postać płucną - powodującą zapalenie płuc i oskrzeli, często o ciężkim przebiegu,
- postać jelitową, obejmującą zapalenie przewodu pokarmowego, zwłaszcza jelit i żołądka,
- postać nerwową, która często stanowi ostatnie stadium choroby, gdy wirus zajmuje układ nerwowy oraz mózg, może prowadzić do trwałych zmian neurologicznych,
- postać oczna, obejmująca zapalenie nerwu wzrokowego oraz zmiany w narządzie wzroku,
- postać skórna, zwykle o łagodnym przebiegu.
Nosówka u psa - przyczyny
Przyczyną nosówki jest oczywiście wirus CDV, zaliczany do rodziny Paramyxoviridae. Przenosi się on głównie drogą kropelkową i pokarmową, w wyniku kontaktu z wydzielinami chorych osobników (śliną, wydzieliną z nosa czy spojówek). Wirus nosówki jest wrażliwy na wysokie temperatury, dlatego do zachorowań najczęściej dochodzi w okresie jesienno-zimowym, gdy ma odpowiednie warunki do namnażania się.
Nosówka u psa - objawy
Objawy nosówki u psów zależą w znacznej mierze od odporności konkretnego osobnika oraz jego wieku. U psów dorosłych przebieg choroby jest często łagodniejszy. Nosówka u szczeniaka jest za to poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia zwierzęcia. Równie ciężki przebieg choroby można czasem zaobserwować u psów starszych, zwłaszcza nieszczepionych.
Pierwsze objawy choroby można zaobserwować w ciągu kilku dni od kontaktu z wirusem. Najczęściej jest to apatia, brak apetytu oraz gorączka. Z czasem pojawia się wodnisty wypływ z nosa oraz spojówek, który w późniejszym przebiegu choroby przybiera postać ropną. W zależności od postaci nosówki, może pojawić się kaszel, duszności, biegunka (krwista lub ropna), wymioty, wychudzenie a w zaawansowanym stanie również drgawki, porażenie kończyn, niedowłady, przeczulica, otępienie, napady padaczkowe, drżenie mięśni i inne zmiany neurologiczne, obejmujące również nagłe zmiany zachowania (napady agresji).
W postaci ocznej choroby występuje również światłowstręt oraz owrzodzenia rogówki, z kolei w postaci skórnej z czasem można zaobserwować hiperkeratozę nosa i opuszek łap, często nazywaną “chorobą twardej łapy”.
W późniejszym okresie, po przechorowaniu nosówki, u niektórych psów można zaobserwować trwałe uszkodzenie szkliwa w postaci brązowych śladów na zębach.
Nosówka u psa - ile trwa choroba?
Inkubacja wirusa nosówki u psa trwa zwykle od trzech do siedmiu dni, jednak czasem okres ten może się wydłużyć. Najczęściej przy prawidłowo dopasowanym leczeniu dolegliwości mogą całkowicie ustępować po 4-8 tygodniach, jednak często psy po przebytej chorobie mogą być bezobjawowymi siewcami wirusa jeszcze przez dłuższy okres.
Nosówka u psa - czy jest zaraźliwa dla ludzi?
Choć wirus nosówki jest blisko spokrewniony z wirusem odry, na szczęście nie stanowi on zagrożenia dla człowieka. Badania wykazały, że nosówka nie jest chorobą odzwierzęcą i stanowi zagrożenie głównie dla psowatych. Zdarza się, że zarażeniu ulegają również koty, jednak przebieg choroby jest u nich często łagodny, a nawet bezobjawowy.
Nosówka u psa - leczenie i diagnostyka
Diagnostyka nosówki opiera się na podstawie badania klinicznego i charakterystycznych objawów. Stosuje się również testy PCR i IF, pozwalające wykryć obecność wirusa w wydzielinach.
Gdy już pies zostanie zdiagnozowany, powinniśmy jak najszybciej ustalić leczenie z lekarzem weterynarii. Niestety, nie istnieją żadne domowe sposoby na nosówkę u psa - chory pies wymaga pomocy weterynaryjnej. Leczenie opiera się przede wszystkim na łagodzeniu objawów i zwalczaniu wtórnych infekcji. Stosuje się przede wszystkim antybiotyki o szerokim spektrum, leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne.
W przypadku psów zmagających się z postacią jelitową nosówki, ważne jest zapewnienie odpowiedniego nawodnienia oraz poziomu elektrolitów, w postaci kroplówek. U psów z neurologiczną postacią choroby stosuje się również leki przeciwdrgawkowe i przeciwskurczowe.
Warto mieć świadomość, że mimo wdrożenia leczenia, nie zawsze będziemy w stanie odnieść pozytywne efekty. Nosówka, zwłaszcza w przypadku szczeniąt może prowadzić do śmierci u nawet 80 procent osobników. Im szybciej zostanie przeprowadzona diagnostyka oraz wdrożone odpowiednie leczenie, tym większe szanse na to, że zwierzak wyjdzie z tego bez większego szwanku.
Profilaktyka - czy szczepienie psa na nosówkę jest obowiązkowe?
W wielu przypadkach jesteśmy w stanie uniknąć zachorowania, stosując u psów szczepienia ochronne przeciwko chorobom zakaźnym. Pierwsze dawki szczepionki podaje się szczeniętom zgodnie z kalendarzem szczepień - w 6-7 tygodniu życia, a następnie w 9-11 tygodniu i po raz trzeci po ukończeniu 16 tygodni. U psów dorosłych zaleca się regularne szczepienia dawką przypominającą co około 2-3 lata.
Niestety, choć szczepienia na nosówkę i inne choroby zakaźne są zalecane przez lekarzy weterynarii, nie ma obowiązku profilaktycznych szczepień w Polsce. Obowiązek ten dotyczy jedynie szczepień przeciwko wściekliźnie.
W ramach profilaktyki zaleca się również przestrzegać podstawowych zasad higieny, nie pozwalając czworonogom na kontakty z nieznanymi psami, zwłaszcza bezpańskimi. Mając w domu szczenięta, warto dbać o regularną dezynfekcję oraz ograniczenie interakcji z obcymi, dorosłymi psami.
