Najgroźniejsze choroby odkleszczowe u psów - rozpoznanie i zapobieganie

Choroby odkleszczowe u psów – objawy i leczenie

Niestety, wiele chorób odkleszczowych u psów ma bardzo nieswoiste objawy, które mogą wskazywać na zupełnie inne dolegliwości. Często zdarza się więc, że są one diagnozowane zbyt późno, przez co leczenie jest bardzo utrudnione. Dodatkowo wielu właścicieli nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, że ich pies złapał kleszcza i mógł się zarazić, ponieważ najedzony pasożyt odpadnie zanim opiekun dostrzeże go w gąszczu sierści. Problem mogą stanowić zwłaszcza ukąszenia nimf kleszcza, które są znacznie mniejsze niż dorosłe osobniki – mogą mieć od 0,5 do około milimetra długości, co oznacza, że są mniejsze od ziarenka maku.

Co gorsza, w przypadku niektórych chorób odkleszczowych u psów, objawy mogą pojawić się nawet kilka miesięcy od ukąszenia przez kleszcza. To dodatkowo utrudnia prawidłową diagnostykę oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia. Poniżej postaramy się przybliżyć najpopularniejsze choroby przenoszone przez kleszcze.

Babeszjoza – objawy i leczenie

Babeszjoza to jedna z najbardziej powszechnych chorób przenoszonych przez kleszcze. Powoduje ją pierwotniak Babesia canis (a także Babesia gipsoni, vogeli i microti), który po przedostaniu się do krwioobiegu namnaża się atakując krwinki czerwone i powodując ciężką niedokrwistość. Błyskawicznie odbija się to na kondycji całego organizmu, prowadząc do ostrej choroby nerek oraz uszkodzenia wątroby.

Przebieg babeszjozy jest bardzo szybki – do zarażenia dochodzi zwykle po około 48 godzinach od momentu wbicia się kleszcza. Pierwsze objawy pojawiają się nawet po siedmiu dniach od ukąszenia. Pies staje się apatyczny, ma słaby apetyt i pojawia się gorączka. Następnie można zaobserwować objawy anemii: bladość błon śluzowych oraz spojówek, powiększają się węzły chłonne. Pies staje się coraz bardziej słaby, pojawia się drżenie mięśni, chwiejny chód oraz osłabienie motoryki. Mogą pojawić się wymioty, biegunka oraz problemy z oddawaniem moczu, a także ciemne zabarwienie moczu. Pies chory na babeszjozę często będzie borykał się także z niewydolnością krążeniowo-oddechową. Możliwe jest wystąpienie również objawów żółtaczki – zażółcenia skóry i błon śluzowych. Objawy postępują często z godziny na godzinę. Zbyt późne wdrożenie leczenia może skutkować nawet śmiercią zwierzęcia w wyniku niewydolności narządów.

Po zdiagnozowaniu babeszjozy u psa natychmiast wprowadza się leczenie środkami, które mają za zadanie unieszkodliwić pierwotniaka w organizmie psa. Bardzo często konieczna jest hospitalizacja zwierzęcia, stały monitoring oraz intensywna płynoterapia. Zwykle leczenie uwzględnia również antybiotykoterapię, podawanie leków przeciwgorączkowych, a także witamin z grupy B, preparatów osłonowych oraz innych koniecznych farmaceutyków.

Po przechorowaniu babeszjozy może dojść do powikłań w układzie nerwowym, niewydolności krążeniowo-oddechowej, a także problemów związanych z uszkodzeniem nerek, wątroby czy trzustki.

Anaplazmoza – objawy i leczenie

Anaplazmoza jest to choroba wywołana przez bakterie z grupy Gram-ujemnych, z rodziny Anaplasma. Tylko dwa drobnoustroje mogą powodować choroby odkleszczowe u psów: Anaplasma phagocytophilum, odpowiedzialna za anaplazmozę granulocytarną oraz Anaplasma platys, odpowiedzialna za anaplazmozę trombocytarną. Do zarażenia anaplazmozą dochodzi po minimum 24 godzinach żerowania kleszcza.

Inkubacja choroby wynosi od siedmiu do czternastu dni, zdarzają się jednak przypadku, gdy objawy anaplazmozy granulocytarnej widoczne są już po czterech dniach od zakażenia. Objawy anaplazmozy są niespecyficzne. Wymienia się między innymi apatię, ospałość, brak apetytu, gorączkę czy bladość błon śluzowych. Wraz z zaostrzeniem choroby mogą pojawić się także wymioty, biegunka, powiększenie wątroby i śledziony, przyspieszony oddech, a także kulawizna czy objawy neurologiczne. Z czasem anaplazmoza może przyjąć również formę choroby przewlekłej.

Chorobę diagnozuje się na podstawie rozmazu krwi, w którym pojawiają się charakterystyczne morule. Rzadko przydają się szybkie testy diagnostyczne dostępne w gabinetach – pozytywny wynik w takim teście oznacza, że pies ma przeciwciała, które wytwarzają się dopiero po około czterech tygodniach od zakażenia. Są więc pomocne jedynie w postaci przewlekłej anaplazmozy. Leczenie tej choroby odkleszczowej polega przede wszystkim na wdrożeniu antybiotykoterapii oraz środków wspomagających, w zależności od objawów zwierzęcia. Zdarza się, że konieczna jest transfuzja krwi. W przypadku anaplazmozy trombocytarnej może dochodzić do nawrotów choroby, nawet po wyleczeniu.

Borelioza u psa– objawy, leczenie

Borelioza u psów jest wielonarządową chorobą zakaźną wywoływaną przez krętka Borrelia burgdorferi, a zarazem jedną z najczęściej spotykanych chorób odkleszczowych, która może doprowadzić u zwierzęcia do ślepoty, paraliżu oraz zmian psychicznych. U ludzi choroba ta zwykle charakteryzuje się widocznym rumieniem, jednak w przypadku psów chorych na boreliozę objaw ten nie występuje.

Do zarażenia psa boreliozą dochodzi po minimum 16 godzinach żerowania. U czworonogów choroba ta w większości przypadków ma charakter subkliniczny, dlatego też zwykle diagnozuje się ją nawet po kilku miesiącach od zarażenia. Znacznie rzadziej zdarzają się ostre, pełnoobjawowe przypadki choroby. Jakie są objawy boreliozy u psów?

Brak apetytu, apatia, ospałość, problemy z poruszaniem się, niesymetryczna kulawizna, obrzęk stawów, gorączka, a także kłębuszkowe zapalenie nerek czy powiększenie węzłów chłonnych. Bywa, że choroba przyjmuje charakter nawrotowy i objawy pojawiają się ponownie, klika dni po ustąpieniu. Rzadko mogą dochodzić napady drgawek czy zmiany psychiczne.

Diagnostyka boreliozy u psów nie jest łatwa. Zwykle opiera się na dokładnym wywiadzie klinicznym i badaniu krwi pacjenta. Szybkie testy wychodzą pozytywnie dopiero po kilku tygodniach od zarażenia, gdy organizm psa wytworzy przeciwciała. Leczenie polega głównie na antybiotykoterapii oraz podawaniu leków wspomagających, w zależności od objawów psa. W przypadku boreliozy nie można mówić jednak o całkowitym wyzdrowieniu, ponieważ krętki Borrelia mogą na zawsze pozostać w organizmie zwierzęcia, powodując regularne nawroty choroby.

Kleszczowe zapalenie mózgu u psa – objawy i leczenie

Odkleszczowe zapalenie mózgu (zwane w skrócie TBE – Tick Borne Encephalitis lub KZM – Kleszczowe Zapalenie Mózgu) to choroba wirusowa przenoszona przez kleszcze. U psów jest ona rzadziej spotykana niż u ludzi. Ma ciężki przebieg i często kończy się zgonem zwierzęcia. Objawy mogą przypominać zarażenie wirusem wścieklizny. Z początku pojawiają się wymioty, biegunka, gorączka i osłabienie. Z czasem jednak rozwijają się objawy ze strony układu nerwowego: zaburzenia chodu, przeczulica, drgawki, porażenie czy niedowład czterokończynowy. Zwierzę staje się nadreaktywne, reaguje agresją i jest nadwrażliwe na bodźce.

Diagnozę kleszczowego zapalenia mózgu u psa stawia się na podstawie badania PCR z krwi oraz oznaczenia mian przeciwciał. Leczenie jest bardzo trudne i opiera się przede wszystkim na łagodzeniu objawów. Bardzo często w wyniku zaawansowanego rozwoju choroby zachodzi konieczność eutanazji zwierzęcia. U przypadków, którym uda się przechorować KZM konieczne jest zapewnienie rehabilitacji, która pozwoli nadrobić deficyty neurologiczne.